Την Τρίτη, 19 Απριλίου, η επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υιοθέτησε δέσμη έξι νομοθετημάτων που εισηγήθηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με στόχο την αναθεώρηση της οικονομικής διακυβέρνησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η διαφάνεια στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ο περιορισμός του περιθωρίου των κρατών για πολιτικούς ελιγμούς, καθώς και η ανάγκη για επιβολή νέων κυρώσεων στα κράτη εκείνα που δεν συμμορφώνονται με τις προβλεπόμενες ρυθμίσεις αποτέλεσαν βασικά σημεία σύγκλισης ανάμεσα στις πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υποστήριξε στην ψηφοφορία της Τετάρτης, 23 Μαρτίου, μια περιορισμένη αλλαγή στη Συνθήκη, προκειμένου να διευκολύνει τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας. Έξι νομοθετικές προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και περισσότερες από 2000 τροπολογίες ευρωβουλευτών συνέθεταν το λεγόμενο "Πακέτο Οικονομικής Διακυβέρνησης", όπως αυτό βρέθηκε ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου. Οι προτάσεις αυτές αφορούν τόσο στο έλλειμμα και στο χρέος όσο και στη δημοσιονομική εποπτεία. Στοχεύοντας στην ενίσχυση του Συμφώνου Σταθερότητας, οι προτάσεις αφορούν, πιο συγκεκριμένα, στην ανάγκη για αυστηρότερη παρακολούθηση σειράς δεικτών που άπτονται των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών και της "ποινικοποίησης" της σπατάλης.
Ορισμένα από τα εν λόγω κείμενα εγκρίθηκαν με οριακή πλειοψηφία κατά τη διάρκεια της συναισθηματικά φορτισμένης και απρόβλεπτης, σε ορισμένα σημεία, ψηφοφορίας της Τρίτης, 19 Απριλίου. Οι απόψεις των πολιτικών ομάδων διέφεραν ως προς την έμφαση που πρέπει να δοθεί στη δημοσιονομική λιτότητα και την ανάγκη να υιοθετηθεί ένα σύνολο κανόνων που θα δίνει στα κράτη μέλη ζωτικό χώρο για να συνεχίσουν τις επενδυτικές τους δαπάνες που προωθούν την ανάπτυξη. Μετά το πέρας της ψηφοφορίας, η πολιτική ομάδα των Σοσιαλιστών δήλωσε ότι θα πρέπει να γίνουν περισσότερα προκειμένου να ενισχυθούν οι επενδύσεις που προωθούν την ανάπτυξη.
Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκριναν το νέο αυτό μηχανισμό στη Σύνοδο Κορυφής της 25ης Μαρτίου στις Βρυξέλλες. Συγκεκριμένα, υπό τη δαμόκλειο σπάθη της διαρκώς επεκτεινόμενης κρίσης οι 27 ηγέτες των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπεραμύνθηκαν του "Συμφώνου για το Ευρώ" με στόχο την αντιμετώπιση των υπέρογκων χρεών και την εξασφάλιση της σταθερότητας του ενιαίου νομίσματος. Μέσω του Συμφώνου αυτού θεσπίστηκε μια σειρά υποχρεώσεων των κρατών μελών αλλά και κυρώσεις για τις χώρες εκείνες που παρεκκλίνουν από το συμφωνημένο πλαίσιο. Η φύση των κυρώσεων και ο ρυθμός μείωσης του χρέους αποτελούν δύο εκφάνσεις του πακέτου για τις οποίες δεν έχει επιτευχθεί ακόμα η σύγκλιση μεταξύ των πολιτικών ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Επιπλέον, από ορισμένους ευρωπαίους οικονομολόγους εκφράστηκε η άποψη ότι το εν λόγω Σύμφωνο δεν ανταποκρίνεται στο ζητούμενο μιας ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης από τη στιγμή που δίνεται έμφαση στο κατασταλτικό σκέλος της πολιτικής αυτής και όχι στην εξεύρεση τρόπων ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Η τρέχουσα οικονομική κρίση συχνά αποδίδεται στην ύπαρξη ανισορροπιών και χρέους. Για το λόγο αυτό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν εστιάσει τις προσπάθειές τους αφενός στον έγκαιρο εντοπισμό των παραγόντων εκείνων που διασαλεύουν τη σταθερότητα του συστήματος και αφετέρου στον υπερβολικό δανεισμό των κυβερνήσεων που αποτελεί την κύρια αιτία διόγκωσης των χρεών. Για το λόγο αυτό, όσον αφορά στην οικονομική διακυβέρνηση, οι 27 ηγέτες συμφώνησαν για τη διαρκή επιτήρηση των οικονομιών των χωρών τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και για μια συστηματική προσπάθεια αύξησης της ανταγωνιστικότητάς τους.
Ισορροπία μεταξύ αυστηρότητας και ευφυούς οικονομικής διακυβέρνησης
Η βασικότερη δυσκολία που αντιμετώπισαν οι ευρωβουλευτές ήταν η επίτευξη μιας ισορροπίας μεταξύ της επιτάχυνσης του "αυτοματισμού" με τον οποίο θα επιβάλλονται δράσεις και κυρώσεις στα κράτη μέλη που δεν προχωρούν σε μεταρρυθμίσεις, καθώς και του περιθωρίου που θα δίνεται στα κράτη προκειμένου να συνεχίσουν την πραγματοποίηση επωφελών για την μακροπρόθεσμη ευημερία τους επενδύσεων. Τα κείμενα που ενέκρινε η επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι πιο αυστηρά σε σχέση με τις αρχικές προτάσεις της Επιτροπής περί "ανεύθυνων" δαπανών, ενώ παράλληλα καταβάλλεται προσπάθεια να υπερκεραστούν οι διαφοροποιημένες απόψεις των ευρωβουλευτών για δημοσιονομική λιτότητα. Επιπλέον, στα κείμενα που εγκρίθηκαν υποστηρίζεται η προσφυγή σε ψηφοφορία με "αντεστραμμένη ειδική πλειοψηφία", ιδιαίτερα όσον αφορά στην ψήφιση θεμάτων πολυμερούς εποπτείας σχετικά με την αξιολόγηση των προγραμμάτων σταθερότητας των κρατών μελών, των προτεινόμενων βελτιώσεων στα προγράμματα αυτά ή της λήψης αποφάσεων που καθορίζουν ότι τα κράτη μέλη δεν έχουν κάνει αρκετά για τη βελτίωση της φορολογικής τους πολιτικής.
Jean-Claude Trichet
Ο Πρόεδρος της ΕΚΤ μίλησε στις 20 Μαρτίου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την ανάγκη συντονισμού των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών, η οποία μάλιστα χαίρει της αποδοχής του 80% των Ευρωπαίων πολιτών, σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις. Ο Jean-Claude Trichet έκανε λόγο για περαιτέρω διεύρυνση των μακροοικονομικών πολιτικών σε περίπτωση που δεν ληφθούν τα αναγκαία μέτρα, καθώς οι ακατάλληλες μακροοικονομικές πολιτικές και οι συνέπειες αυτών θα επηρεάσουν αναπόφευκτα το σύνολο των κρατών μελών. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης ενός κράτους μέλους με τις επιταγές της οικονομικής διακυβέρνησης, οι κυρώσεις, σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα πρέπει να επιβάλλονται κατά αυτόματο τρόπο και εντός συγκεκριμένων χρονικών ορίων.
Η θέση του Προέδρου του ΕΚ, Jerzy Buzek
Σε ομιλία του την παραμονή της Συνόδου Κορυφής, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Jerzy Buzek, τόνισε την ανάγκη εξεύρεσης μακροπρόθεσμων σχεδίων για τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παράλληλα, κατέστησε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπεύθυνη για την εποπτεία του πλαισίου της οικονομικής πολιτικής.
"Η ανοικτή μέθοδος συντονισμού δεν έχει ποτέ λειτουργήσει πραγματικά", σύμφωνα με τον κ. Buzek. "Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκφράζει την ανησυχία του ότι η Στρατηγική της Ευρώπης για το 2020 δεν έχει την κατάλληλη δομή διακυβέρνησης ώστε να είναι αποτελεσματική. Ο ίδιος κίνδυνος υπάρχει για το Σύμφωνο για το Ευρώ", δήλωσε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, "το μέλλον της ευρωπαϊκής οικονομίας και η επιτυχία μας εξαρτάται ακόμη από θεμελιώδεις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις: τα συνταξιοδοτικά συστήματα, η ηλικία συνταξιοδότησης, η αγορά εργασίας και μέσα από την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστούν. Αλλά εμείς θα τερματίσουμε την οικονομική κρίση μόνο μέσα από την ευόδωση των ανωτέρω στόχων, τη δημιουργία ανταγωνιστικών οικονομιών με ανάπτυξη και θέσεις εργασίας".
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα συμπεριλάβει τη συζήτηση και ψήφιση των 6 νομοθετικών προτάσεων στη σύνοδο Ολομέλειας 6-9 Ιουνίου στο Στρασβούργο.
"Η ανοικτή μέθοδος συντονισμού δεν έχει ποτέ λειτουργήσει πραγματικά", σύμφωνα με τον κ. Buzek. "Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκφράζει την ανησυχία του ότι η Στρατηγική της Ευρώπης για το 2020 δεν έχει την κατάλληλη δομή διακυβέρνησης ώστε να είναι αποτελεσματική. Ο ίδιος κίνδυνος υπάρχει για το Σύμφωνο για το Ευρώ", δήλωσε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, "το μέλλον της ευρωπαϊκής οικονομίας και η επιτυχία μας εξαρτάται ακόμη από θεμελιώδεις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις: τα συνταξιοδοτικά συστήματα, η ηλικία συνταξιοδότησης, η αγορά εργασίας και μέσα από την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστούν. Αλλά εμείς θα τερματίσουμε την οικονομική κρίση μόνο μέσα από την ευόδωση των ανωτέρω στόχων, τη δημιουργία ανταγωνιστικών οικονομιών με ανάπτυξη και θέσεις εργασίας".
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα συμπεριλάβει τη συζήτηση και ψήφιση των 6 νομοθετικών προτάσεων στη σύνοδο Ολομέλειας 6-9 Ιουνίου στο Στρασβούργο.
.
