Της Νένας Μαλλιάρα
Τη σιγουριά της κατάθεσης και δευτερευόντως των ομολόγων βραχυπρόθεσμης διάρκειας επιλέγουν οι αποταμιευτές, αποφεύγοντας προϊόντα που μπορεί να υπόσχονται υψηλότερες αποδόσεις αλλά είναι περίπλοκα στη δομή και την κατανόησή τους.
Όπως αναφέρουν στελέχη τραπεζών στο Capital.gr, η συντριπτική πλειονότητα της αποταμίευσης κατευθύνεται σε καταθέσεις προθεσμίας, οι οποίες όμως εκτείνονται σε διάρκεια μήνα έως τριμήνου και σπανιότερα εξαμήνου. Πρόκειται συνήθως για ποσά από 10.000 – 20.000 ευρώ, τα οποία λαμβάνουν αποδόσεις 2,5% - 3% έναντι 1% του ταμιευτηρίου που πλέον χρησιμεύει για την κάλυψη πάγιων αναγκών της καθημερινότητας.
Διαβλέποντας την ανάγκη των πελατών τους για απλά αποταμιευτικά προϊόντα, οι τράπεζες δημιουργούν παραλλαγές στις καταθέσεις προθεσμίας. Ετσι, οι αποταμιευτές στρέφονται επίσης σε προϊόντα που έχουν ως βασικό χαρακτηριστικό την καταβολή των τόκων ανά τακτά χρονικά διαστήματα και απόδοση που βαίνει αυξανόμενη από μήνα σε μήνα, τρίμηνο σε τρίμηνο ή και από έτος σε έτος. Το δέλεαρ στα συγκεκριμένα καταθετικά προϊόντα είναι ότι ο πελάτης μπορεί να αποσύρει τα χρήματά του στην επέτειο της κατάθεσης, αλλά εάν τα αφήσει στην τράπεζα λαμβάνει ως μπόνους υψηλότερο επιτόκιο.
Η επιβράβευση επιτοκίου μπορεί να λάβει και άλλες μορφές. Για παράδειγμα, προχθές η FBBank ανακοίνωσε το νέο πρόγραμμα επιβράβευσης “Plus 1%” με το οποίο αυξάνεται το επιτόκιο των καταθετικών λογαριασμών πρώτης ζήτησης, εφόσον αυτοί συνδέονται με πάγιες εντολές. Συγκεκριμένα, η FBBank επιβραβεύει το επιτόκιο στους λογαριασμούς “Europremium”, απλό Ταμιευτηρίου και απλό Τρεχούμενο, με επιπλέον επιτόκιο 1%, σε περίπτωση που σε αυτούς τους λογαριασμούς συνδεθούν τουλάχιστον δύο πάγιες εντολές πληρωμής λογαριασμών. Σήμερα, οι συγκεκριμένοι λογαριασμοί προσφέρουν επιτόκιο 1% και συνεπώς ο καταθέτης έχει τη δυνατότητα, με την επιβράβευση “Plus 1%”, να απολαμβάνει υψηλότερο επιτόκιο 2% σε απλούς καταθετικούς λογαριασμούς άμεσης ζήτησης, οι οποίοι δεν έχουν καμία χρονική δέσμευση χρημάτων.
Άλλη μορφή προθεσμιακής κατάθεσης την οποία προτιμούν οι καταθέτες είναι οι καταθέσεις με μπόνους τόκους στη λήξη. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει μία προσυμφωνημένη περίοδος λήξης για την κατάθεση αλλά ο πελάτης μπορεί να αποσύρει νωρίτερα τα χρήματά του. Αν δεν το πράξει, τότε επιβραβεύεται από την τράπεζα με έξτρα τόκους (π.χ. μπορεί να λάβει τόκους 15 μηνών για κατάθεση 12μηνης διάρκειας).
Άλλη κατηγορία απλών αποταμιευτικών προϊόντων είναι οι λογαριασμοί με προειδοποίηση, οι οποίοι συνδυάζουν τα πλεονεκτήματα του κλασικού λογαριασμού ταμιευτηρίου με αυτά της προθεσμιακής κατάθεσης, προσφέροντας δυνατότητα άμεσης ρευστοποίησης σε συνδυασμό με υψηλότερες αποδόσεις. Στα προϊόντα αυτά ο καταθέτης μπορεί να καταθέτει όποιο ποσό και όποτε επιθυμεί, απολαμβάνοντας υψηλότερο επιτόκιο από αυτών μιας απλής κατάθεσης. Ωστόσο, για να κάνει ανάληψη πρέπει να ειδοποιήσει εγγράφως την τράπεζα από μία εβδομάδα έως και τρεις μήνες νωρίτερα από τη συναλλαγή.
Σε πολύ μικρότερο βαθμό, όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς, οι αποταμιευτές στρέφονται σε καταθέσεις σε ξένο νόμισμα (π.χ. δολάριο, στερλίνα). Πρόκειται ουσιαστικά για επιλογή που αποφέρει μάξιμουμ απόδοση 1,5% και συνηθίζεται από επιχειρήσεις ή ιδιώτες που έχουν συναλλαγές με το εξωτερικό. Σημειώνεται ότι οι τράπεζες προσφέρουν και καταθέσεις συνδεδεμένες με τα ευρωπαϊκά επιτόκια (συνδεδεμένα με δείκτες αναφοράς όπως π.χ. τα διατραπεζικά επιτόκια euribor) πλέον ενός σταθερού περιθωρίου. Η απόδοση μιας τέτοιας κατάθεσης είναι κυμαινόμενη και εξαρτάται από την πορεία των αγορών και την άνοδο των επιτοκίων.
Επιλέγοντας μία εύκολη και βραχυπρόθεσμη τοποθέτηση, οι πελάτες των τραπεζών επιλέγουν, σε πολύ μικρότερο βαθμό όμως, έντοκα γραμμάτια και ομόλογα με διάρκεια από 3 έως 6 μήνες. Η απόδοση μιας τέτοιας επένδυσης κινείται γύρω στο 4,5%. Επίσης, για λόγους αυξημένης σιγουριάς και όχι απόδοσης, αφού αυτή κινείται στο 0,50%, υπάρχουν αποταμιευτές που αγοράζουν γερμανικά ομόλογα ή ομόλογα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
Όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς, τα πιο σύνθετα προϊόντα έχουν φύγει από το προσκήνιο και οι αποταμιευτές παραμένουν επιφυλακτικοί ακόμη και έναντι των επενδυτικών «καλαθιών», τα οποία προσφέρουν ελεγχόμενο ρίσκο σε προκαθορισμένη διάρκεια επένδυσης. Στα συγκεκριμένα προγράμματα τα κεφάλαια της αποταμίευσης κατανέμονται μεταξύ προθεσμιακής κατάθεσης και αμοιβαίων κεφαλαίων, προσφέροντας έτσι δυνατότητα πολύ μεγαλύτερης απόδοσης σε ένα τμήμα του κεφαλαίου. Ωστόσο, ενέχουν και τον κίνδυνο απώλειας μέρους του αρχικού κεφαλαίου.
