Πέμπτη 10 Φεβρουαρίου 2011

Εταιρική Εκπαίδευση: Και η ανώτατη διοίκηση στα... θρανία

Του Tim Westerbeck

Είναι κοινή γνώση ότι μια επένδυση στην εταιρική εκπαίδευση και ανάπτυξη θα αποδώσει περισσότερο εάν είναι προσανατολισμένη προς τους πολλά υποσχόμενους, «ορεξάτους» νέους εργαζόμενους. Ωστόσο, οι εταιρείες που φιλοδοξούν να έχουν μεγάλα αποτελέσματα αντιλαμβάνονται πλέον όλο και περισσότερο τη σημασία των επενδύσεων στην ανάπτυξη της ανώτατης διοίκησης, ενισχύοντας έτσι τη γενικότερη τάση για προσαρμοσμένη εταιρική εκπαίδευση.

«Οι επιχειρήσεις πρέπει να εξετάσουν προσεκτικά τι ακριβώς θέλουν να επιτύχουν», λέει ο Stephen Burnett, αναπληρωτής κοσμήτορας στελεχιακής εκπαίδευσης και καθηγητής διοίκησης και στρατηγικής στο Kellog School of Management. Σύμφωνα με τον Burnett, τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα προκύπτουν από ένα μοντέλο το οποίο καταρτίζεται σε συνεργασία με την ενδιαφερόμενη επιχείρηση και συνδυάζει την υψηλού επιπέδου εσωτερική εκπαίδευση με τη μεγάλης εξατομίκευσης κατάρτιση των ανώτατων στελεχών.

«Το λεγόμενο “ρετιρέ” της διοίκησης αναλαμβάνει περισσότερες πρωτοβουλίες, με την εκπαίδευση να λειτουργεί ως εργαλείο επίτευξης των εταιρικών στόχων», σύμφωνα με τον Steve LaCivita, αναπληρωτή κοσμήτορα στελεχιακής εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου (Booth School of Business). Ο LaCivita αναφέρει ενδεικτικά μια περίπτωση όπου το πανεπιστήμιο συνεργάστηκε με τα ανώτατα στελέχη μιας μεγάλης ευρωπαϊκής εταιρείας, μαζί με 200 διευθυντές, με σκοπό την εκπαίδευση σε θέματα εταιρικού brand promise. «Χωρίς τη συμμετοχή της ανώτατης διοίκησης η επιδιωκόμενη οργανωτική αλλαγή δεν θα είχε επιτευχθεί», υπογραμμίζει ο LaCivita.

Είναι ευνόητο ότι τα νέα ανερχόμενα στελέχη ενδιαφέρονται να προωθήσουν την καριέρα τους και να πρωτοστατήσουν στον τομέα τους. Από την άλλη πλευρά, οι εταιρείες θέλουν να κρατήσουν τους πρωταγωνιστές τους, καθώς αυτοί ανεβαίνουν προς την κορυφή. Παραδείγματος χάρη, η General Electric (GE) και η Procter & Gamble (PG) θεωρούνται δυο από τις καλύτερες εταιρείες σε ό,τι αφορά την εταιρική εκπαίδευση. Εντούτοις, είναι επίσης γνωστές για το γεγονός ότι τα -καλά εκπαιδευμένα- στελέχη τους στη συνέχεια προλαμβάνονται από άλλες εταιρείες. Η εκτίμηση ότι μια εταιρεία παρέχει υψηλής ποιότητας εκπαίδευση τη βοηθά να προσελκύσει τα μεγαλύτερα ταλέντα στο χώρο, ωστόσο όταν τα ταλέντα αυτά φεύγουν, αυτό έχει κόστος για την εταιρεία. Η εμπλοκή των ανώτατων στελεχών σε προγράμματα προσωπικής και οργανωτικής ανάπτυξης ίσως είναι ένας τρόπος να παραμείνουν στην επιχείρηση.

Εσωτερική εκπαίδευση

Όπως υποστηρίζουν ορισμένοι εξέχοντες επιχειρηματικοί παράγοντες, υπάρχει μια αυξανόμενη τάση προς την προσαρμοσμένη, εσωτερικά παρεχομένη στελεχιακή εκπαίδευση που λειτουργεί ως μέσο διασφάλισης της απόδοσης της επένδυσης. «Οπωσδήποτε έχουμε εντατικοποιήσει τις προσπάθειές μας για περισσότερη τυπική εκπαίδευση που να συνδέεται με το περιβάλλον μας», λέει ο Michael Hamilton, ο οποίος εργάζεται στην Ernst & Young ως Διευθυντής Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης για τη Βόρεια και Νότια Αμερική. «Είναι ο μόνος τρόπος να ανταποκριθούμε στις ιδιαίτερες απαιτήσεις του τομέα μας». Μόνο στην αμερικανική ήπειρο η Ernst & Young διοργανώνει πλέον περίπου 4.000 μαθήματα ετησίως, τα οποία συμπληρωματικά  με την εξατομικευμένη καθοδήγηση και την εμπειρική μάθηση αποτελούν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της επιχείρησης, το EYU (Ernst & Young and You).

Σύμφωνα με τον Hamilton, η E&Y διατηρεί στενές σχέσεις με μια σειρά κορυφαίων σχολών διοίκησης σε όλον τον κόσμο, με σκοπό την καλλιέργεια κρίσιμων ικανοτήτων σε επίπεδο ανώτατης διοίκησης, αλλά και την πρόσβαση στις πλέον πρόσφατες ιδέες που μόνο τα ερευνητικά ιδρύματα μπορούν να παρέχουν. «Όμως πρέπει να γνωρίζουν τις ανάγκες τόσο της επιχείρησης όσο και των πελατών μας, έτσι ώστε να προσαρμόζουν την παρεχόμενη εκπαίδευση ανάλογα», σημειώνει ο Hamilton. «Δεν αγοράζουμε τυποποιημένη “off-the-shelf” εκπαίδευση».

Από συζητήσεις με ανώτατα στελέχη κορυφαίων επιχειρήσεων σε παγκόσμια κλίμακα, καθώς και ακαδημαϊκά στελέχη εγνωσμένου κύρους σχολών διοίκησης, προκύπτουν τα παρακάτω βασικά ζητήματα τα οποία πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους οι εταιρείες κατά τη διαμόρφωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων ανώτατης και στελεχιακής ανάπτυξης.

1. Αναγνώριση διάρκειας καριέρας

Η εστίαση αποκλειστικά στην εκπαίδευση των ανερχόμενων εργαζομένων αποτελεί ένα κοινό στρατηγικό σφάλμα, δεδομένης της ύπαρξης στελεχών με μακροχρόνια ήδη καριέρα. «Τα γέρικα σκυλιά μπορούν να μάθουν καινούργια κόλπα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Χάμιλτον, όμως η εκπαίδευσή τους πρέπει να είναι εξατομικευμένη σε μεγάλο βαθμό και να επικεντρώνεται τόσο στην έννοια της αυτογνωσίας όσο και σε συγκεκριμένους εταιρικούς στόχους που άπτονται του αντικειμένου των υψηλόβαθμων στελεχών.

2. Συνολική οργανωτική ανάπτυξη

Οι σύγχρονες εταιρείες υψηλών επιδόσεων ανταποκρίνονται στις προκλήσεις συνολικά σε επίπεδο επιχείρησης. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει την αλλαγή της κυρίαρχης νοοτροπίας και συμπεριφοράς, καθώς και την καθολική ανάπτυξη δεξιοτήτων. Με την απλή ένταξη μερικών πολλά υποσχόμενων στελεχών σε εκπαιδευτικά προγράμματα δεν επιτυγχάνεται ο γενικότερος στόχος.

3. Πώς μαθαίνουν οι άνθρωποι;

Η απόδοση της επένδυσης επιτυγχάνεται με την υιοθέτηση μιας στελεχιακής εκπαίδευσης προσανατολισμένης προς τη διαδικασία, με σκοπό να επιτευχθεί αυτό που οι εκπαιδευτικοί φορείς ονομάζουν εφαρμοσμένη μάθηση, σύμφωνα με την οποία το μάθημα στην τάξη συνδέεται συστηματικά με τη δημιουργία ατομικών εμπειριών, σχετικών με τους εταιρικούς στόχους. Το σύστημα αυτό υποστηρίζεται από την παροχή καθοδήγησης από την ανώτατη διοίκηση. Η καθοδήγηση αυτή θα πρέπει να είναι σωστά σχεδιασμένη ώστε να επιτυγχάνει τους προσωπικούς στόχους ανάπτυξης που έχουν τεθεί. Οι στόχοι αυτοί πρέπει αφενός να είναι επαρκώς ορισμένοι και αφετέρου να επανεξετάζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Φυσικά αυτό το είδος της μάθησης δεν επιτυγχάνεται με μεμονωμένες εκπαιδευτικές δράσεις.

4. Αντλείστε διδακτική ύλη από την επιχείρησή σας

Η τυποποιημένη «off-the-shelf» προσέγγιση της εκπαίδευσης δεν ωφελεί κανέναν εκτός από τα κατώτατα στελέχη. Η έξυπνη επιχείρηση οργανώνει την εταιρική της εκπαίδευση με άξονα τα στρατηγικά ζητήματα που άπτονται άμεσα της εταιρείας σε όλα τα επίπεδα. Εάν οργανωθεί σωστά, αυτή η εμπειρία μπορεί όχι μόνο να ευνοήσει την προσωπική ανάπτυξη των στελεχών της ανώτατης διοίκησης, αλλά ταυτόχρονα να συμβάλει στην ανάπτυξη ειδικών ικανοτήτων που θα έχουν άμεση επίδραση στην εταιρική απόδοση σε συνολικό επίπεδο.

5. Διαλέξτε προσεκτικά τους εξωτερικούς συνεργάτες σας

Είναι σκόπιμο να βεβαιωθείτε ότι ο συνεργάτης που επιλέγετε, είτε πρόκειται για μια συμβουλευτική εταιρεία, μια σχολή διοίκησης ή κάποια επιχείρηση που εξειδικεύεται στην εκπαίδευση της ανώτατης διοίκησης, σχεδιάζει και προσφέρει προγράμματα τα οποία ανταποκρίνονται στις ειδικές ανάγκες της επιχείρησής σας.

«Η ευελιξία και η προθυμία να βγεις από την τάξη και να παρέχεις μάθηση που βασίζεται στην πράξη, στο χώρο εργασίας, [είναι] βασικό συστατικό μιας σωστής συνεργασίας στην εκπαίδευση», σύμφωνα με τον Roderick Millar, αρχισυντάκτη της IEDP, η οποία ηγείται σε παγκόσμιο επίπεδο στον τομέα της εταιρικής εκπαίδευσης.

Οι έννοιες της προσαρμοσμένης εκπαίδευσης και της ελκυστικής απόδοσης των επενδύσεων πλέον είναι εκ των ων ουκ άνευ, γεγονός που έχει σημαντικές συνέπειες τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους διεθνείς παροχείς υπηρεσιών στελεχιακής εκπαίδευσης. Παραδείγματος χάρη, οι εκπαιδευτικές ανάγκες των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στις αναδυόμενες οικονομίες είναι εντελώς διαφορετικές και πολύ πιο βασικές από τις αντίστοιχες ανάγκες των ώριμων οικονομιών, όπου το ενδιαφέρον μπορεί να έχει μετατοπιστεί σε πιο θεωρητικές έννοιες, όπως είναι λόγου χάρη η καινοτομία.

Οι επιχειρήσεις πρέπει να επιδείξουν μεγαλύτερη εξειδίκευση σε ό,τι αφορά τις εκπαιδευτικές τους απαιτήσεις. Παράλληλα, οι βασικοί εκπαιδευτικοί φορείς πρέπει να καταρτίσουν νέα, αυξανόμενης εξατομίκευσης εκπαιδευτικά μοντέλα, προκειμένου να ανταποκριθούν στις ανάγκες των επιχειρήσεων, στο πλαίσιο μιας παγκόσμιας οικονομίας η οποία πλέον βασίζεται στις γνώσεις. Ο επαναπροσδιορισμός της εταιρικής εκπαίδευσης αποτελεί πρόκληση και ταυτόχρονα ευκαιρία τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους εκπαιδευτικούς φορείς.

Ο Tim Westerbeck ειδικεύεται στο brand marketing των σχολών διοίκησης επιχειρήσεων. Είναι πρόεδρος της Management Education Enterprises, μιας εταιρείας που εξειδικεύεται στη στρατηγική brand, την έρευνα, την ανάπτυξη προϊόντος και την καινοτομία στην παγκόσμια διοικητική εκπαίδευση.