ΥΠΕΡ: Το σύστημα των ποσοστώσεων λειτουργεί ήδη αποτελεσματικά
Της Ginka Toegel, IMD
Η οικονομική κρίση κατέδειξε ότι τα μονοπολιτισμικά, καθοδηγούμενα από την τεστοστερόνη Διοικητικά Συμβούλια των επιχειρήσεων υπερέβησαν τα όρια. Άραγε η Lehman Brothers θα είχε καταρρεύσει αν μιλούσαμε για «Lehman Sisters»;
Η γυναικεία πρόσβαση στα Διοικητικά Συμβούλια είναι ανησυχητικά περιορισμένη, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ και το Η.Β. Στις εταιρείες του δείκτη FTSE 100 (Financial Times και Χρηματιστήριο Λονδίνου), οι γυναίκες αποτελούν μόλις το 12,5 τοις εκατό των μελών των ΔΣ. Πρόκειται για ελάχιστη βελτίωση σε σχέση με το 12,2 τοις εκατό το 2009 και το 11,7 τοις εκατό το 2008.
Το επιχείρημα ότι δεν υπάρχουν αρκετές ικανές γυναίκες είναι παραπλανητικό. Υπάρχουν πολλές ταλαντούχες γυναίκες, όμως αυτές θα πρέπει να αναζητηθούν έξω από τους ανδροκρατούμενους κύκλους.
Περισσότερες από τις μισές εταιρείες του FTSE 250 δεν περιλαμβάνουν γυναίκες στα μέλη των ΔΣ τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις η γυναικεία απουσία είναι πραγματικά απίστευτη, δεδομένου ότι πάνω από το 80 τοις εκατό των αποφάσεων που αφορούν τις αγορές των νοικοκυριών λαμβάνονται από γυναίκες. Επιπλέον, η άποψη ότι οι γυναίκες μπορεί να μην τα βγάζουν πέρα σε σκληρότερα εργασιακά περιβάλλοντα δεν ευσταθεί και οι Διευθύνουσες Σύμβουλοι της Archer Daniels Midland (ADM), της DuPont (DD), της Sunoco (SUN) και της Xerox (XRX) αποτελούν την καλύτερη απόδειξη γι’ αυτό.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι ποσοστώσεις είναι αποτελεσματικές. Ο καθορισμός κατώτατου ορίου ύψους 40 τοις εκατό για τη γυναικεία συμμετοχή στα Διοικητικά Συμβούλια των νορβηγικών επιχειρήσεων αρχικά ξεσήκωσε έντονες αντιδράσεις κατά των «αντίστροφων διακρίσεων», ενώ κάποιοι προέβλεψαν δυσοίωνα ότι η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας θα σημείωνε κατακόρυφη πτώση.
Όμως οι «Κασσάνδρες» διαψεύστηκαν πανηγυρικά. Το 2010 η Παγκόσμια Επετηρίδα για την Ανταγωνιστικότητα (WCY) κατέταξε τη Νορβηγία στην 7η θέση, 4 θέσεις υψηλότερα σε σχέση με το προ-ποσοστώσεων 2007. Σήμερα η αναλογία των Νορβηγίδων στα εταιρικά ΔΣ έχει σκαρφαλώσει στο 44 τοις εκατό, υπερβαίνοντας κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες το νόμιμο κατώτατο όριο, γεγονός που καταδεικνύει ότι τα ΔΣ αφομοίωσαν το νέο σύστημα της ποσόστωσης πιο γρήγορα απ’ ότι αναμενόταν. Αποτελεί ειρωνεία το γεγονός ότι αυτή καθαυτή η διαμάχη για τις ποσοστώσεις έχει τη δύναμη να αλλάξει τη νοοτροπία των ανθρώπων.
Η Νορβηγία αποτελεί θετικό πρότυπο. Οι ποσοστώσεις θα φέρουν μια επαναστατική πρόοδο, τη στιγμή που όλα τα άλλα έχουν αποτύχει. Γιατί να μην εφαρμοστεί το νορβηγικό μοντέλο στις ΗΠΑ, στο Η.Β. αλλά και σε άλλες χώρες; Όπως φαίνεται, έχει εκπλήξει τους πάντες με την απλότητα και την αποτελεσματικότητά του.
ΚΑΤΑ: Το θέμα δεν είναι τόσο απλό
Του Jean-Louis Barsoux, IMD
Οι ποσοστώσεις προσφέρουν μια λάθος λύση στο λάθος πρόβλημα. Και αυτό συμβαίνει γιατί η απουσία των γυναικών από τα ΔΣ είναι σύμπτωμα της «ασθένειας» και δεν αποτελεί την πηγή του προβλήματος. Είναι η συνέπεια της δραματικής υποεκπροσώπησης των γυναικών στα ανώτερα κλιμάκια της εταιρικής ιεραρχίας, απ’ όπου οι επιχειρήσεις συνηθίζουν να αντλούν την πλειονότητα των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων τους.
Σύμφωνα με μια έρευνα του Egon Zehnder, στην περίπτωση της Νορβηγίας η θέσπιση ποσοστώσεων ύψους 40 τοις εκατό υπέρ της γυναικείας συμμετοχής στα Διοικητικά Συμβούλια δεν οδήγησε σε αντίστοιχη αύξηση της γυναικείας συμμετοχής στα ανώτερα διοικητικά κλιμάκια. Με άλλα λόγια, η ποσόστωση δεν χτύπησε στη ρίζα του προβλήματος, βοηθώντας τις γυναίκες να ανελιχθούν στην εταιρική ιεραρχία. Η νομοθεσία μπορεί ακόμη και να αποθαρρύνει τις φιλόδοξες εργαζόμενες από την κατάληψη ηγετικών εκτελεστικών θέσεων, αφού τους προσφέρει μια συντομότερη διαδρομή προς μη εκτελεστικές θέσεις.
Πέραν του ότι δεν κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, οι ποσοστώσεις προκαλούν και νέα προβλήματα, καθώς απειλούν να δημιουργήσουν ένα κλίμα αποξένωσης από τα υπόλοιπα καταξιωμένα μέλη των ΔΣ, μεταξύ των οποίων δεν περιλαμβάνονται μόνο οι άνδρες αλλά και οι γυναίκες που αναρριχήθηκαν επαγγελματικά «με το σπαθί τους». Λόγω της υπαγωγής τους στο καθεστώς της ποσόστωσης, τα νέα γυναικεία μέλη των ΔΣ θα δυσκολευτούν να κερδίσουν το σεβασμό των συναδέλφων τους. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι στη Νορβηγία τις αποκαλούν «goldenskirts», παρατσούκλι εμπνευσμένο από τα γνωστά σε όλους «goldenboys».
Επιπλέον, το σύστημα της ποσόστωσης κρύβει σημαντικούς κινδύνους για την καριέρα των νεοδιοριζόμενων γυναικών, οι οποίες θα αναλαμβάνουν τα νέα τους καθήκοντα αισθανόμενες αφενός ότι δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για λάθη και αφετέρου ότι πρέπει πάση θυσία να αποδείξουν την αξία τους. Η απόδοσή τους θα υπόκειται σε εξονυχιστικό έλεγχο και αν κάποιο από τα υπόλοιπα μέλη του ΔΣ τις απαξιώσει ή τις επικρίνει, κανείς δεν θα μπορεί να πει με βεβαιότητα αν η πρόθεσή του ήταν θεμιτή ή αν πρόκειται για διάκριση εναντίον τους. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι δικηγόροι θα «τρίβουν τα χέρια τους», εκτιμώντας ότι το νέο σύστημα των ποσοστώσεων θα αποτελέσει «βούτυρο στο ψωμί τους».
Οι υποχρεωτικές ποσοστώσεις δεν λύνουν το υποβόσκον πρόβλημα του αποκλεισμού των γυναικών από τις υψηλόβαθμες θέσεις. Αντιθέτως απαλλάσσουν τις επιχειρήσεις από τις ευθύνες τους.
Οι γνώμες και τα συμπεράσματα που εκφράζονται στο DebateRoom του BloombergBusinessWeekδεν αντιπροσωπεύουν απαραίτητα τις απόψεις του BloombergBusinessWeek, του BusinessWeek.com, ή του BloombergLP.
Της Ginka Toegel, IMD
Η οικονομική κρίση κατέδειξε ότι τα μονοπολιτισμικά, καθοδηγούμενα από την τεστοστερόνη Διοικητικά Συμβούλια των επιχειρήσεων υπερέβησαν τα όρια. Άραγε η Lehman Brothers θα είχε καταρρεύσει αν μιλούσαμε για «Lehman Sisters»;
Η γυναικεία πρόσβαση στα Διοικητικά Συμβούλια είναι ανησυχητικά περιορισμένη, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ και το Η.Β. Στις εταιρείες του δείκτη FTSE 100 (Financial Times και Χρηματιστήριο Λονδίνου), οι γυναίκες αποτελούν μόλις το 12,5 τοις εκατό των μελών των ΔΣ. Πρόκειται για ελάχιστη βελτίωση σε σχέση με το 12,2 τοις εκατό το 2009 και το 11,7 τοις εκατό το 2008.
Το επιχείρημα ότι δεν υπάρχουν αρκετές ικανές γυναίκες είναι παραπλανητικό. Υπάρχουν πολλές ταλαντούχες γυναίκες, όμως αυτές θα πρέπει να αναζητηθούν έξω από τους ανδροκρατούμενους κύκλους.
Περισσότερες από τις μισές εταιρείες του FTSE 250 δεν περιλαμβάνουν γυναίκες στα μέλη των ΔΣ τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις η γυναικεία απουσία είναι πραγματικά απίστευτη, δεδομένου ότι πάνω από το 80 τοις εκατό των αποφάσεων που αφορούν τις αγορές των νοικοκυριών λαμβάνονται από γυναίκες. Επιπλέον, η άποψη ότι οι γυναίκες μπορεί να μην τα βγάζουν πέρα σε σκληρότερα εργασιακά περιβάλλοντα δεν ευσταθεί και οι Διευθύνουσες Σύμβουλοι της Archer Daniels Midland (ADM), της DuPont (DD), της Sunoco (SUN) και της Xerox (XRX) αποτελούν την καλύτερη απόδειξη γι’ αυτό.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι ποσοστώσεις είναι αποτελεσματικές. Ο καθορισμός κατώτατου ορίου ύψους 40 τοις εκατό για τη γυναικεία συμμετοχή στα Διοικητικά Συμβούλια των νορβηγικών επιχειρήσεων αρχικά ξεσήκωσε έντονες αντιδράσεις κατά των «αντίστροφων διακρίσεων», ενώ κάποιοι προέβλεψαν δυσοίωνα ότι η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας θα σημείωνε κατακόρυφη πτώση.
Όμως οι «Κασσάνδρες» διαψεύστηκαν πανηγυρικά. Το 2010 η Παγκόσμια Επετηρίδα για την Ανταγωνιστικότητα (WCY) κατέταξε τη Νορβηγία στην 7η θέση, 4 θέσεις υψηλότερα σε σχέση με το προ-ποσοστώσεων 2007. Σήμερα η αναλογία των Νορβηγίδων στα εταιρικά ΔΣ έχει σκαρφαλώσει στο 44 τοις εκατό, υπερβαίνοντας κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες το νόμιμο κατώτατο όριο, γεγονός που καταδεικνύει ότι τα ΔΣ αφομοίωσαν το νέο σύστημα της ποσόστωσης πιο γρήγορα απ’ ότι αναμενόταν. Αποτελεί ειρωνεία το γεγονός ότι αυτή καθαυτή η διαμάχη για τις ποσοστώσεις έχει τη δύναμη να αλλάξει τη νοοτροπία των ανθρώπων.
Η Νορβηγία αποτελεί θετικό πρότυπο. Οι ποσοστώσεις θα φέρουν μια επαναστατική πρόοδο, τη στιγμή που όλα τα άλλα έχουν αποτύχει. Γιατί να μην εφαρμοστεί το νορβηγικό μοντέλο στις ΗΠΑ, στο Η.Β. αλλά και σε άλλες χώρες; Όπως φαίνεται, έχει εκπλήξει τους πάντες με την απλότητα και την αποτελεσματικότητά του.
ΚΑΤΑ: Το θέμα δεν είναι τόσο απλό
Του Jean-Louis Barsoux, IMD
Οι ποσοστώσεις προσφέρουν μια λάθος λύση στο λάθος πρόβλημα. Και αυτό συμβαίνει γιατί η απουσία των γυναικών από τα ΔΣ είναι σύμπτωμα της «ασθένειας» και δεν αποτελεί την πηγή του προβλήματος. Είναι η συνέπεια της δραματικής υποεκπροσώπησης των γυναικών στα ανώτερα κλιμάκια της εταιρικής ιεραρχίας, απ’ όπου οι επιχειρήσεις συνηθίζουν να αντλούν την πλειονότητα των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων τους.
Σύμφωνα με μια έρευνα του Egon Zehnder, στην περίπτωση της Νορβηγίας η θέσπιση ποσοστώσεων ύψους 40 τοις εκατό υπέρ της γυναικείας συμμετοχής στα Διοικητικά Συμβούλια δεν οδήγησε σε αντίστοιχη αύξηση της γυναικείας συμμετοχής στα ανώτερα διοικητικά κλιμάκια. Με άλλα λόγια, η ποσόστωση δεν χτύπησε στη ρίζα του προβλήματος, βοηθώντας τις γυναίκες να ανελιχθούν στην εταιρική ιεραρχία. Η νομοθεσία μπορεί ακόμη και να αποθαρρύνει τις φιλόδοξες εργαζόμενες από την κατάληψη ηγετικών εκτελεστικών θέσεων, αφού τους προσφέρει μια συντομότερη διαδρομή προς μη εκτελεστικές θέσεις.
Πέραν του ότι δεν κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, οι ποσοστώσεις προκαλούν και νέα προβλήματα, καθώς απειλούν να δημιουργήσουν ένα κλίμα αποξένωσης από τα υπόλοιπα καταξιωμένα μέλη των ΔΣ, μεταξύ των οποίων δεν περιλαμβάνονται μόνο οι άνδρες αλλά και οι γυναίκες που αναρριχήθηκαν επαγγελματικά «με το σπαθί τους». Λόγω της υπαγωγής τους στο καθεστώς της ποσόστωσης, τα νέα γυναικεία μέλη των ΔΣ θα δυσκολευτούν να κερδίσουν το σεβασμό των συναδέλφων τους. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι στη Νορβηγία τις αποκαλούν «goldenskirts», παρατσούκλι εμπνευσμένο από τα γνωστά σε όλους «goldenboys».
Επιπλέον, το σύστημα της ποσόστωσης κρύβει σημαντικούς κινδύνους για την καριέρα των νεοδιοριζόμενων γυναικών, οι οποίες θα αναλαμβάνουν τα νέα τους καθήκοντα αισθανόμενες αφενός ότι δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για λάθη και αφετέρου ότι πρέπει πάση θυσία να αποδείξουν την αξία τους. Η απόδοσή τους θα υπόκειται σε εξονυχιστικό έλεγχο και αν κάποιο από τα υπόλοιπα μέλη του ΔΣ τις απαξιώσει ή τις επικρίνει, κανείς δεν θα μπορεί να πει με βεβαιότητα αν η πρόθεσή του ήταν θεμιτή ή αν πρόκειται για διάκριση εναντίον τους. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι δικηγόροι θα «τρίβουν τα χέρια τους», εκτιμώντας ότι το νέο σύστημα των ποσοστώσεων θα αποτελέσει «βούτυρο στο ψωμί τους».
Οι υποχρεωτικές ποσοστώσεις δεν λύνουν το υποβόσκον πρόβλημα του αποκλεισμού των γυναικών από τις υψηλόβαθμες θέσεις. Αντιθέτως απαλλάσσουν τις επιχειρήσεις από τις ευθύνες τους.
Οι γνώμες και τα συμπεράσματα που εκφράζονται στο DebateRoom του BloombergBusinessWeekδεν αντιπροσωπεύουν απαραίτητα τις απόψεις του BloombergBusinessWeek, του BusinessWeek.com, ή του BloombergLP.
